Wat is een chatbot?

10 apr, 2025 in Chatbots | 11 mins lees tijd
Wat is een clickbot? | Bconnect

Chatbots. Je hoort er steeds meer over. Ze verschijnen in pop-ups op websites, beantwoorden vragen in webshops, en ondersteunen klantenservice-afdelingen zonder dat er een medewerker aan te pas komt. Maar wat is een chatbot eigenlijk en waarom zijn zoveel organisaties ermee bezig?

In essentie is een chatbot een digitale gesprekspartner: een stukje software dat automatisch antwoorden geeft op vragen van gebruikers, via tekst of spraak. Maar er zit veel meer achter. Moderne chatbots kunnen niet alleen reageren, maar ook begrijpen, voorspellen en verbeteren – vaak dankzij kunstmatige intelligentie.

In dit artikel duiken we dieper in de wereld van chatbots: van de technologieën die eraan ten grondslag liggen tot de strategische voordelen die ze bedrijven bieden. Je ontdekt welke soorten chatbots er zijn, hoe je ze slim inzet, en waarom de overstap naar AI-chatbots steeds relevanter wordt voor organisaties die hun klantcommunicatie willen futureproof maken.

Wat is een chatbot

Wat is een chatbot?

Een chatbot is een geautomatiseerde gesprekspartner (computerprogramma) die in staat is om via tekst of spraak te communiceren met mensen. In essentie is een chatbot een software die ontworpen is om menselijke gesprekken na te bootsen. Het doel hiervan is om vragen te beantwoorden, informatie te verstrekken of gebruikers door een proces te begeleiden. Deze bots worden vandaag de dag steeds vaker ingezet op websites, in webshops, via e-mail, of in messaging-apps zoals Facebook Messenger, WhatsApp en Telegram.

De term chatbot is een samentrekking van “chat” en “robot” en wordt vaak geassocieerd met een virtuele assistent. Waar vroeger eenvoudige bots vooral op basis van vaste scripts werkten, zijn moderne chatbots vaak uitgerust met AI-technologie, waardoor ze natuurlijke gesprekken kunnen voeren. In het bedrijfsleven worden chatbots gebruikt om repetitieve taken te automatiseren, klantvragen sneller te beantwoorden, en processen te stroomlijnen. Nu we weten wat een chatbot is gaan we kijken naar de geschiedenis van chatbots.

Geschiedenis van chatbots

De geschiedenis van chatbots begint in de jaren ‘60 met de ontwikkeling van ELIZA, een van de eerste computerprogramma’s die menselijke taal kon verwerken. ELIZA, ontwikkeld door Joseph Weizenbaum, simuleerde een psychotherapeut door eenvoudige patroonherkenning toe te passen op de input van gebruikers. Hoewel ELIZA geen echte intelligentie bezat, legde het de basis voor toekomstige ontwikkelingen.

In de jaren ‘90 kwam ALICE (Artificial Linguistic Internet Computer Entity) op de markt, een chatbot die gebruikmaakte van een meer geavanceerde vorm van patroonherkenning en natuurlijke taalverwerking (NLP). ALICE won meerdere Loebner-prijzen voor de meest menselijke computer.

De echte doorbraak kwam echter met de opkomst van kunstmatige intelligentie en machine learning in de 21e eeuw. Chatbots zoals Apple’s Siri, Amazon’s Alexa en Google’s Assistant maakten gebruik van geavanceerde AI-technologieën om veel complexere en natuurlijkere gesprekken te voeren. Deze AI chatbots kunnen leren van interacties, context begrijpen en gepersonaliseerde antwoorden geven.

Vandaag de dag zijn chatbots geïntegreerd in een breed scala aan applicaties, van klantenservice tot e-commerce, en blijven ze evolueren dankzij voortdurende innovaties in AI en NLP.

Hoe werkt een chatbot?

Een chatbot verwerkt input van de gebruiker bijvoorbeeld een vraag en genereert hierop een passend antwoord. Dit gebeurt via vaste regels (bij scripted chatbots) of met behulp van kunstmatige intelligentie, waardoor de bot zelfstandig leert en steeds beter kan inspelen op de context van het gesprek.

Een chatbot werkt door input van een gebruiker (zoals een vraag of opmerking) te interpreteren en hierop een relevant antwoord te geven. Dit kan via vooraf ingestelde regels of door gebruik te maken van kunstmatige intelligentie. AI-chatbots kunnen relevante gegevens ophalen uit verschillende databronnen om specifieke vragen van gebruikers te beantwoorden. Er zijn grofweg twee soorten chatbots te onderscheiden:

  • Scripted chatbots: reageren op vaste keywords en volgen een voorgeprogrammeerde gespreksstructuur.
  • AI chatbots: maken gebruik van technologie zoals artificial intelligence, machine learning en natuurlijke taalverwerking (NLP) om de context en intentie van een vraag te begrijpen.

later in dit artikel kijken we verder naar de soorten chatbots maar voordat we daarover beginnen kijken we eerst naar de technologie achter de chatbots.

De technologie achter chatbots

Om goed te begrijpen hoe chatbots werken, is het belangrijk om inzicht te krijgen in de technologieën die hen aandrijven. Moderne chatbots zijn niet langer simpelweg regelsystemen die vaste antwoorden geven. Dankzij technologische innovaties zoals kunstmatige intelligentie, natuurlijke taalverwerking en machine learning zijn chatbots geëvolueerd tot krachtige, zelflerende systemen die menselijke gesprekken kunnen nabootsen. Hieronder lichten we de drie belangrijkste technologieën toe die aan de basis staan van geavanceerde chatbots.

technologie achter chatbots

Kunstmatige intelligentie (AI)

Kunstmatige intelligentie vormt de kern van veel geavanceerde AI chatbots. Dankzij AI kan een chatbot veel verder gaan dan simpele keyword-herkenning. Het systeem analyseert de context van een vraag, leert van interacties, en kan hierdoor gepersonaliseerde en relevante antwoorden genereren. Denk bijvoorbeeld aan een chatbot die merkt dat een gebruiker vaker vraagt naar bezorgopties buiten kantooruren de bot leert hiervan en biedt proactief het avondbezorgoptie-menu aan bij een volgend bezoek. AI maakt het mogelijk om niet alleen op inhoud, maar ook op gedrag te reageren. Hierdoor voelt het gesprek steeds meer als een menselijke interactie.

Natuurlijke taalverwerking (Natural Language Processing / NLP)

NLP stelt chatbots in staat om niet alleen woorden, maar volledige zinnen en intenties te begrijpen. Een belangrijk aspect van NLP is het vermogen om menselijke taal met al zijn nuances, synoniemen en grammaticale variaties te analyseren. Hierdoor kan een chatbot ook omgaan met spelfouten, informele taal of regionale dialecten. Zo wordt “Wat zijn jullie openingstijden morgen?” op dezelfde manier verwerkt als “Hoe laat zijn jullie morgen open?”. Moderne NLP-systemen gebruiken deep learning-modellen zoals BERT of GPT om betekenis te ontleden en daarmee betere, contextuele reacties te geven. Dit maakt de chatbot veel robuuster en menselijker in de omgang.

Machine Learning (ML)

Machine learning is het zelflerende mechanisme dat AI chatbots in staat stelt om met elke interactie slimmer te worden. Door grote hoeveelheden gespreksdata te analyseren, kan een chatbot patronen ontdekken in klantvragen, voorkeuren herkennen, en zelfs gedrag voorspellen. AI-chatbots gebruiken enorme hoeveelheden gegevens voor training, wat hun voorspelbaarheid en nauwkeurigheid verbetert. Bijvoorbeeld: als veel gebruikers op zondagavond vragen stellen over retourbeleid, kan de chatbot dit patroon herkennen en automatisch relevante informatie aanbieden zonder dat de klant hierom hoeft te vragen. ML maakt het ook mogelijk om bots continu te verbeteren zonder handmatige updates. Dit gebeurt vaak met behulp van zogeheten “trainers” menselijke specialisten die onduidelijke of foutieve antwoorden analyseren en bijsturen. Feedback is essentieel in dit proces om gebruikersinteracties te analyseren en verbeteringen aan te brengen.

Door deze drie technologieën te combineren – AI, NLP en ML – ontstaat een krachtige, flexibele en zelflerende chatbot. Deze is in staat om gesprekken te voeren die steeds dichter bij echte menselijke gesprekken liggen, zonder dat er telkens menselijke tussenkomst nodig is. Het resultaat: een efficiënte digitale assistent die bedrijven helpt om op schaal te communiceren, klanttevredenheid te verbeteren en waardevolle data te verzamelen over hun doelgroep.

Soorten chatbots en hun toepassingen

Chatbots zijn er in veel soorten en maten, elk met een unieke technologie, doelstelling en mate van complexiteit. Chatbots kunnen helpen bij het geven van informatie over producten, waardoor klanten snel en efficiënt de informatie krijgen die ze nodig hebben. Welke chatbot het best past bij jouw organisatie hangt af van de doelen die je nastreeft, de sector waarin je actief bent, het type klantinteracties dat je wilt automatiseren én de beschikbare data binnen jouw organisatie. Kort gezegd maken wij onderscheid tussen 3 soorten chatbots en dat zijn Scripted chatbots, AI chatbots en Hyrbide chatbots. Elk van deze chatbots heeft zijn eigen voor- en nadelen maar ook de toepassingen verschillen. Laten we eens kijken naar hoe de verschillende soorten chatbots waarde kunnen toevoegen aan jouw bedrijf.

Scripted chatbots

Scripted chatbots zijn de meest eenvoudige vorm van chatbots. Ze werken volledig op basis van vooraf ingestelde regels en beslisbomen. Elke vraag leidt tot een vaste reeks antwoorden of keuzes. Hoewel deze bots geen kunstmatige intelligentie bevatten, zijn ze waardevol in situaties waar voorspelbare interacties plaatsvinden.

Scripted chatbots kunnen gebruikers naar relevante webpagina’s leiden, zoals pagina’s met veelgestelde vragen en probleemoplossingen, om efficiënte klantenservice te bieden.

Toepassingen:

  • Veelgestelde vragen (FAQ)
  • Uitleg over openingstijden, leveringsopties of retourbeleid
  • Begeleiden van eenvoudige serviceflows zoals het aanvragen van brochures of prijsindicaties

Voordelen:

  • Lage ontwikkelkosten
  • Snel inzetbaar
  • Geen complexe integraties nodig

Voorbeeld: Een makelaarskantoor gebruikt een scripted chatbot om bezoekers automatisch de route naar een bezichtiging te sturen en veelgestelde vragen over het biedproces te beantwoorden. Elke stap volgt een vaste logica, wat zorgt voor duidelijkheid en snelheid.

AI chatbots

AI chatbots zijn de meest geavanceerde vorm van chatbots. Ze gebruiken artificial intelligence, machine learning en natuurlijke taalverwerking om niet alleen woorden, maar ook de intentie van de gebruiker te begrijpen. Hierdoor zijn ze in staat om contextuele en gepersonaliseerde antwoorden te geven, zelfs bij open of complexe vragen. AI chatbots kunnen ook interactief chatten met websitebezoekers om leads te kwalificeren, wat bijdraagt aan het verkoopproces.

Daarnaast kunnen AI chatbots technische problemen of vragen van klanten oplossen, waardoor de operationele efficiëntie wordt verbeterd door het verminderen van menselijke interactie bij het beantwoorden van vragen en het afhandelen van problemen.

Toepassingen:

  • Klantsegmentatie en leadkwalificatie
  • Gepersonaliseerde productaanbevelingen
  • Ondersteuning bij complexe vraagstukken zoals technische hulp of bestellingen op maat

Voordelen:

  • Leerzaam: wordt steeds slimmer door interactie
  • Flexibel: herkent spelfouten, variaties in taal en gebruikersintentie
  • Schaalbaar: geschikt voor duizenden gelijktijdige gesprekken

Voorbeeld: Een trapfabrikant zet een AI chatbot in die klanten vraagt naar afmetingen, voorkeuren voor materiaal, stijl en kleur. Op basis hiervan stelt de chatbot automatisch een passende offerte op, gekoppeld aan een specifieke productconfiguratie en prijsberekening.

Hybride chatbots

Hybride chatbots combineren de eenvoud van scripted bots met de intelligentie van AI. Ze starten met geautomatiseerde antwoorden en schakelen naadloos over naar een menselijke medewerker zodra de vraag te complex wordt of wanneer de klant hier expliciet om vraagt. Dit maakt ze bijzonder geschikt voor bedrijven die zowel efficiency als persoonlijke service belangrijk vinden.

Toepassingen:

  • Pre-kwalificatie van vragen vóór live chatoverdracht
  • Ondersteuning van klantenservice buiten kantooruren
  • Conversaties met emotionele of commerciële gevoeligheid

Voordelen:

  • Optimale balans tussen automatisering en persoonlijke service
  • Vermindert de werkdruk op het supportteam
  • Verbetert de klanttevredenheid doordat er altijd een back-up is

Voorbeeld: Een autodealer gebruikt een hybride chatbot om standaardvragen over modellen, voorraad en financieringsopties automatisch af te handelen. Wanneer de klant interesse toont in een proefrit of prijsvoorstel, wordt het gesprek direct overgenomen door een salesmedewerker die toegang heeft tot het CRM-systeem en klantgeschiedenis.

Waarom zou je een chatbot inzetten?

Voor veel bedrijven is de keuze om een chatbot in te zetten niet langer een experiment, maar een strategische stap. Chatbots kunnen op uiteenlopende manieren waarde toevoegen aan een organisatie: van het verbeteren van bereikbaarheid tot het verlagen van operationele kosten en het verhogen van klanttevredenheid. Maar waarom kiezen zoveel organisaties voor deze technologie? Hieronder zetten we de voordelen overzichtelijk op een rij.

voordelen van een chatbot

Voordelen van een chatbot

Het inzetten van een chatbot is niet enkel bedoeld om kosten te besparen. In veel gevallen draagt het juist bij aan een betere klantervaring en een hogere conversie.

Belangrijkste voordelen:

  • Verhoogde bereikbaarheid: 24/7 beschikbaar, ook buiten kantoortijden.
  • Snelle responstijd: Direct antwoord op vragen, zonder wachttijd.
  • Kostenbesparing: Minder druk op klantenservice of sales.
  • Schaalbaarheid: Eén chatbot kan met duizenden mensen tegelijk praten.
  • Verbeterde klantervaring: Klanten krijgen sneller wat ze zoeken, wat leidt tot hogere tevredenheid.

Bovendien kunnen chatbots eenvoudig worden geïntegreerd met bestaande software zoals e-mail, CRM, boekingssystemen of planningssoftware. Hierdoor kunnen complete processen, zoals een afspraak maken of een betaling regelen, volledig automatisch verlopen.

Chatbots voor leadgeneratie en service

Een chatbot bouwt gesprekken op basis van logica, data en context. Zo kan het gedrag van de bezoeker worden geanalyseerd en daarop worden geanticipeerd wat kan bijdragen aan het genereren van meer leads!

Voorbeelden van toepassingen:

  • Bezoekers stellen een vraag over een bepaald product, de chatbot biedt relevante links of productpagina’s.
  • Nieuwe leads worden via chat gefilterd en automatisch doorgestuurd naar sales.
  • Een chatbot vraagt bezoekers naar hun voorkeuren en maakt een afspraak of plant een demo.

Zeker in branches waar veel tijd gaat naar herhaalde vragen zoals makelaars met bezichtigingen of autofabrikanten met modelinformatie– maakt een chatbot het verschil in tijd én kwaliteit.

Veelvoorkomende misvattingen over chatbots

Ondanks de snelle opmars en bewezen toegevoegde waarde van chatbots, bestaan er nog altijd misverstanden over het nut, de mogelijkheden en beperkingen. Deze vooroordelen kunnen bedrijven weerhouden van het benutten van het volledige potentieel van AI-gedreven klantcommunicatie. We zullen deze misverstanden hieronder doornemen.

  • “Chatbots zijn onpersoonlijk” – Veel mensen denken dat bots afstandelijk en kil zijn. Dankzij de vooruitgang in conversational AI en natuurlijke taalverwerking (NLP) kunnen chatbots echter steeds menselijker communiceren. Moderne AI chatbots herkennen emotie in taal, kunnen empathisch reageren, en tonen zelfs gepaste humor. In sectoren zoals gezondheidszorg en dienstverlening wordt dit al succesvol toegepast.
  • “Chatbots zijn alleen voor grote corporates” – Dit misverstand komt voort uit het idee dat de implementatie en het onderhoud van een chatbot duur en complex zou zijn. In werkelijkheid zijn er ook voor het MKB laagdrempelige oplossingen beschikbaar. Denk aan plug-and-play scripted chatbots die veelgestelde vragen afhandelen, of slimme AI chatbots die leads kwalificeren. Juist kleinere bedrijven profiteren van de schaalbaarheid en efficiëntie zonder extra personeelsdruk.
  • “Chatbots zijn slecht voor klanttevredenheid” – Wanneer slecht ontworpen of verkeerd ingezet, kan een chatbot frustratie veroorzaken. Maar onderzoek toont aan dat goed ingerichte chatbots die snel en accuraat reageren juist leiden tot een hogere klanttevredenheid. Klanten waarderen het gemak van direct antwoord, zonder in wachtrijen te staan of doorverbonden te worden.
  • “Chatbots vervangen menselijke medewerkers” – Een belangrijk misverstand. Chatbots zijn ontworpen om het werk van medewerkers aan te vullen, niet om hen te vervangen. Ze nemen routinematige taken over zoals het beantwoorden van simpele vragen, zodat medewerkers zich kunnen focussen op complexere issues en persoonlijke service. Een hybride model waarbij chatbot en mens samenwerken biedt vaak het beste van twee werelden.
  • “De meeste chatbots werken toch niet goed” – Het klopt dat sommige chatbots in het verleden teleurstellend presteerden. Vaak lag dit aan gebrek aan onderhoud, verouderde technologie of te ambitieuze doelen. Moderne AI chatbots zijn daarentegen in staat om context te begrijpen, te leren van fouten en continu te verbeteren. Met de juiste strategie en training kan een chatbot uitgroeien tot een waardevolle digitale medewerker.

Kortom, chatbots zijn geen vervanging van menselijke interactie, maar een slimme aanvulling. Ze automatiseren repetitieve handelingen, zorgen voor snellere reactietijden en verhogen de schaalbaarheid van klantcontact – zonder in te leveren op kwaliteit of klantbeleving.

Hoe begin je met een eigen chatbot?

De ontwikkeling van een chatbot is meer dan alleen het bouwen van software – het is een strategisch proces waarbij techniek, klantinzichten en bedrijfsdoelen samenkomen. Het is belangrijk om de termen chatbot en hun toepassingen te definiëren om misvattingen te voorkomen en de voordelen voor bedrijven te belichten. Om een succesvolle chatbot te realiseren, is het belangrijk om vooraf goed na te denken over de toepassing, het beoogde resultaat en de integratie binnen bestaande processen.

beginnen met een eigen chatbot

Stappen naar een succesvolle chatbot (H3)

  1. Doel bepalen – Wil je leads genereren, vragen beantwoorden, klanttevredenheid verhogen of interne processen automatiseren? Door het doel scherp te definiëren, wordt ook de functionaliteit van de chatbot duidelijk. Een chatbot die gericht is op leadgeneratie stelt andere vragen en biedt andere interacties dan een chatbot die alleen veelgestelde vragen beantwoordt.
  2. Scope afbakenen – Bepaal welke processen je wilt automatiseren en hoe ver je hierin wilt gaan. Wil je alleen de eerste lijn van klantcontact automatiseren, of ook vervolgstappen zoals afspraakplanning, offerteaanvragen of aftersales? Een duidelijke scope voorkomt dat de chatbot overlapt met bestaande kanalen of functies.
  3. Gespreksstructuur ontwikkelen – Ontwerp een flow waarin gebruikers op natuurlijke wijze van vraag naar antwoord worden geleid. Dit kan via multiple choice, vrije tekstinvoer of een combinatie van beide. Denk ook na over tone-of-voice: is jouw chatbot zakelijk, informeel, speels of juist neutraal? Betrek hierin ook input van de klantenservice of salesteams: zij weten waar klanten vaak op afhaken of juist enthousiast van worden.
  4. Koppelingen maken – Zorg dat de chatbot niet op zichzelf staat, maar goed geïntegreerd is met systemen zoals een CRM, e-mailplatform, boekingssysteem of zelfs voorraadsystemen. Hierdoor kan de bot gegevens ophalen en verwerken in realtime. Denk aan het opvragen van klantgegevens, het inplannen van afspraken of het doorsturen van leads naar de juiste medewerker.
  5. Testen, meten en optimaliseren – Start met een pilot of beperkte lancering. Monitor nauwgezet hoe gebruikers reageren, waar zij afhaken en welke antwoorden niet goed worden begrepen. Gebruik deze data om de chatbot continu te verbeteren. Analyseer conversieratio’s, klanttevredenheid en gespreksduur. Zet regelmatig zogeheten ’trainers’ in die de interacties beoordelen en verfijnen.

De toekomst van chatbots: van geautomatiseerd naar intelligent

Chatbots maken een duidelijke transitie door: van eenvoudig geautomatiseerde systemen naar intelligente, zelflerende AI-oplossingen. Waar vroeger vooral scripted chatbots werden ingezet om simpele vragen te beantwoorden, ligt de focus nu op AI-chatbots die gesprekken begrijpen, voorspellen en verbeteren met behulp van machine learning, artificial intelligence en natuurlijke taalverwerking (NLP).

Deze nieuwe generatie chatbots is proactief in plaats van reactief. Ze herkennen koopintentie, personaliseren gesprekken, en voeren zelfstandig taken uit zoals het inplannen van afspraken of het geven van productadvies. Dankzij multichannel-integratie zijn ze beschikbaar op websites, in apps, via WhatsApp en zelfs via spraak.

De opkomst van AI-chatbots betekent dat ze niet langer slechts een handige toevoeging zijn, maar een strategisch onderdeel worden van klantcontact. Voor bedrijven is dit hét moment om de overstap te maken naar intelligente chatbots die bijdragen aan klantbeleving, efficiëntie en groei.

Conclusie: Chatbots als strategisch hulpmiddel

Wat is een chatbot? Het is meer dan een digitaal vraag-en-antwoord systeem. Het is een strategisch instrument voor bedrijven die hun klantcommunicatie willen optimaliseren, hun bereik willen vergroten en hun conversies willen verhogen.

Een geavanceerde AI chatbot biedt snelheid, schaalbaarheid en service in één. En dat alles zonder dat er dag en nacht personeel nodig is.

Ben je benieuwd hoe een chatbot er in jouw organisatie uit kan zien, of wat de slimme inzet ervan concreet kan opleveren? Neem vrijblijvend contact met ons op. We denken graag met je mee en laten je zien hoe jij het maximale uit chatbots kunt halen

Frequently Asked Questions

Een chatbot werkt automatisch via regels of AI-technologie, terwijl live chat wordt bemand door echte medewerkers. In veel gevallen kiezen bedrijven voor een hybride aanpak, waarbij de chatbot het gesprek start en een medewerker het overneemt wanneer dat nodig is.

Zeker. Moderne chatbots kunnen worden geïntegreerd met CRM-systemen, e-mailplatforms en andere software via API’s. Hierdoor kunnen ze klantdata ophalen, afspraken plannen en communicatie automatiseren.

Nee. Niet alle chatbots maken gebruik van AI. Scripted chatbots volgen vooraf ingestelde paden, terwijl geavanceerde AI chatbots context begrijpen, intenties herkennen en zelfstandig leren van gesprekken. Alleen deze laatste groep is in staat om echt natuurlijke, menselijke gesprekken te voeren.

Ja. Veel organisaties zetten chatbots in om bezoekersvragen te kwalificeren en gegevens te verzamelen. Zo fungeert de chatbot als digitale salesassistent die 24/7 potentiële klanten opvangt.Nee. Niet alle chatbots maken gebruik van AI. Scripted chatbots volgen vooraf ingestelde paden, terwijl geavanceerde AI chatbots context begrijpen, intenties herkennen en zelfstandig leren van gesprekken. Alleen deze laatste groep is in staat om echt natuurlijke, menselijke gesprekken te voeren.